Քիչ առաջ ոստիկանության զորքերը մտան Էջմիածին քաղաք։ Երկու ավտոբուս է բերվել Էջմիածին, որոնք, ըստ երևույթին, սպասում են հրահանգի։ Մայր Աթոռի բակում իրավիճակը գերլարված է։ Հավաքված քաղաքացիները թույլ չտվեցին իրավապահներին իրենց հետ տանել Շիրակի թեմի առաջնորդ Միքայել Սրբազանին։ Այստեղ են ժամանել նաև կարմիրբերետավորները։ Մայր Աթոռի մոտ հավաքված քաղաքացիները կոչ են անում բոլոր հայերին հավաքվել Մայր Աթոռի բակում և կանգնել ի պաշտպանություն Եկեղեցու։

Նորություններ » Ի՞նչ սպասել «նոր» Թուրքիայից

Ի՞նչ սպասել «նոր» Թուրքիայից

23.09.2016 | 10:46

Երկու ամիս է անցել Թուրքիայում ձախողված ռազմական հեղաշրջումից: Շատ փորձագետների գնահատականով՝ հայտնվել է «նոր» Թուրքիայի գործոնը, որի տեղապտույտը ներքին ու արտաքին քաղաքականության մեջ մնում է հանելուկային: Բայց փաստ է, որ իշխող «Արդարություն և զարգացում» կուսակցությունը, արտակարգ ընթացակարգերով բազմաթիվ օրենքներ ընդունելով՝ մի ժամում ինքն իրեն վերաձևափոխեց: Օգտագործելով ռազմական հեղաշրջման անհաջող փորձը՝ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանը ընթացք տվեց նախապես պատրաստված «անբարեհույսների» ցուցակի բռնություններին:

Հազարներով աշխատանքից հեռացնում ու ձերբակալում են զինվորականներին, պետական պաշտոնյաներին, քաղաքական գործիչներին, դատավորներին, դատախազներին, փաստաբաններին, լրագրողներին, ուսուցիչներին, համալսարանների ռեկտորներին, ոստիկաններին և այդպես՝ շարունակ: Երկու շաբաթում մեկը մեկի հետևից փակեցին համարյա բոլոր ինստիտուտները, որ առաջ համարվում էին աշխարհիկ պետության հայտանիշներ, որոնցից էր Թուրքիայում և բանակը: Էրդողանը պաշտոնապես հրաժարվեց հետևել մարդու իրավունքների Եվրոպական կոնվենցիային: Պատահական չէ, որ եվրոպացի շատ փորձագետներ հայտարարում են, որ Թուրքիայի նախագահը, որ «իշխանության է եկել ժողովրդավարական ճանապարհով, հիմա բռնապետության ճանապարհին է», որը նկատելիորեն բարդացնում է թուրքական իշխանությունների առանց այդ էլ բարդ հարաբերությունները եվրոպացիների հետ: Եվրամիության քաղաքական գործիչներն արդեն խոսում են Թուրքիայի ԵՄ անդամակցության բանակցությունների դադարեցման մասին, խոսում են նաև Եվրախորհրդից Թուրքիայի հնարավոր հեռացման, Թուրքիայի դեմ պատժամիջոցների սահմանման մասին:

Իսկ Եվրոպան Սիրիայից ու Իրաքից փախստականների հորձանքից պաշտպանելու պարտավորությունները Անկարան առաջ էլ առանձնապես չէր ձգտում կատարել: Հարաբերությունների սառեցումը կարող է լինել երկար ու տևական: Այդ համապատկերում չի կարող աչք չծակել Թուրքիայի ու Ռուսաստանի փոխհարաբերությունների ջերմացման գործոնը, նաև՝ Իսրայելի, որ Անկարան մատուցում է իբրև Արևմուտքի քաղաքականությունից հիասթափության հետևանք և նոր արտաքին քաղաքականություն: «Թուրքիան երկար չէր վճռում ուղղակի միջամտել Սիրիայի հետ պատերազմին,- գրում է Frankfurter Allgemeine Zeitung-ը:- Ճիշտ է, այս կամ այն կերպ Անկարան միշտ է մասնակցել այդ խաղին, աջակցելով խմբերին, որ ուզում էին գահընկեց անել Սիրիայի նախագահ Ասադին»: Այնուամենայնիվ, թուրքական բանակը միշտ նախազգուշացնում էր իշխանություններին ուղղակի ռազմական միջամտությունից: Եվ հիմա կատարվողը երկու պատճառ ունի՝ Թուրքիան հեղեղած ԻՊ-ի ահաբեկչությունը և սահմանի այն կողմում քրդերի համար միջանցքի բացումը կանխելու անհրաժեշտությունը: Ավելին, Թուրքիան ուզում է նպաստել այնտեղ «Սիրիական ազատ բանակի» վերածնմանը:

Թուրքիայի արտաքին քաղաքականությունը միշտ առանձնացել է իր յուրօրինակ «ճկունությամբ»: Առաջ Թուրքիան հավասարակշռում էր Արևմուտքի ու Արևելքի միջև՝ կայուն կապեր ունենալով Արևմուտքի հետ: Բայց հիմա Անկարան, ինչպես գտնում են փորձագետները, հավասարակշռում է սահմանագծին՝ մի կողմից Ռուսաստանը, Թուրքիան և Իրանը տեսնում են ավելի շատ ընդհանուր հետաքրքրություններ, մյուս կողմից՝ թուրք-իսրայելական մերձեցումը կատարվում է այնպիսի արագությամբ, որ կարելի է մոռանալ՝ ինչպես դեռ երեկ երկու երկրները գործնականում սառը պատերազմի վիճակում էին: Մի կողմից՝ Էրդողանն ընդունում է ԱՄՆ փոխնախագահ Բայդենին, մյուս կողմից՝ Անկարան ռազմաքաղաքական խորհրդատվություններ է անցկացնում Մոսկվայի հետ:
Հարց է ծագում՝ որքա՞ն լուրջ է վերաբերվում Անկարան իր անդամությանը ՆԱՏՕ-ին, կամ՝ ՆԱՏՕ-ն ինչպե՞ս պիտի հիմա իր հարաբերությունները կառուցի Թուրքիայի հետ:

Անվտանգության քաղաքականության հարցերով գերմանացի փորձագետ Գերտ Պորտուգալը DW-ին տված հարցազրույցում հայտարարեց, որ «Թուրքիայի անկայուն վիճակը նշանակում է ՆԱՏՕ-ի մինչև այժմ գոյություն ունեցած կայունության խարիսխի թուլացում տարածաշրջանում», իսկ «ՆԱՏՕ-ի հարավային կողմը զարգացած է, բայց ոչ ամբողջությամբ»: Ի՞նչ կլինի հետո, առայժմ ոչ ոք չգիտի:
Արիֆ ԱՍԱԼԻՕՂԼՈՒ, REGNUM

Հ.Գ. Հիմա ինչպե՞ս համոզենք եվրոպացիներին, որ Անկարայի առաջ չփակեն դռները ու չնետեն Ռուսաստանի ու Իսրայելի գիրկը՝ նպաստելով Էրդողանի «բռնապետության ճանապարհը» վազքով անցնելուն: Իսկ նկատեցի՞ք, որ, ի տարբերություն Բաքվի, Անկարան ցնցումներ չապրեց, որ իր հարևանը և իր հավերժական մրցակից Թեհրանը նույն օրը աշխարհին ցուցադրեցին իրենց ռազմական ներուժը:

Իրանի Զինված ուժերը Թեհրանում մեծ զորահանդես են անցկացրել` նվիրված Իրաքի հետ պատերազմի 36-րդ տարելիցին: Զորահանդեսի ընթացքում ԻԻՀ բանակը նոր զինատեսակներ է ցուցադրել, այդ թվում՝ Ռուսաստանից ձեռք բերված Տ-300 տիպի հակաօդային պաշտպանության համակարգերը: Թեհրանի զորահանդեսին զուգահեռ Պարսից ծոցի ափին գտնվող Բանդար Աբաս նավահանգստային քաղաքում տեղի է ունեցել Իրանի ռազմածովային ուժերի զորահանդեսը, որին մասնակցել է 500 միավոր ռազմական տեխնիկա:
Այնպես չէ, որ միայն Թուրքիայից «սպասելիքներ» կան: Տարածաշրջանում փոփոխություններ են լինում, ու իսկապես ոչ ոք չգիտի՝ ի՞նչ կլինի հետո:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Դիտվել է՝ 2003

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

6RBu.jpg" alt='Քաղաքականությունը երկրորդ հնագույն մասնագիտությունն է' title='Քաղաքականությունը երկրորդ հնագույն մասնագիտությունն է' width='220' height='163' />